Çimento Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Çimento çeşitleri, ana bileşenlerine göre isim almaktadırlar. Genellikle çimentolardan istenilen düzeyde yararlanabilmek için kullanılacak yerlerin özelliğine göre çimento seçmek gerekebilir.
Sülfatlı zeminle veya su ile temas eden inşaatlarda sülfata dayanıklı çimento kullanılması, kütle betonlarda ise hidratasyon ısısı düşük çimento kullanılması gibi. Türkiye’de uygun olarak üretilen çimentolara CEM çimentosu adı verilmektedir. Bu üretilen çimento çeşitleri; CEM1, CEM2, CEM3, CEM4, CEM5 olarak ana sınıflara ayrılmıştır.
Genellikle çimento çeşitlerine veya tiplerine bağlı olarak çimentonun içinde az da olsa potasyum, fosfor, sodyum ve manganez gibi maddeler bulunmaktadır. Çimento içinde bulunan sodyum oksit ve potasyum oksit miktarı beton için tehlikeli maddelerdir. Bu maddeler alkali-agrega reaksiyonu gibi beton için tehlikeli olan reaksiyonlar başlatan ana maddelerdir.
Portland Çimentoları (CEM1)
Çimentolar içinde en yaygın olarak bilinen çimentodur. Günümüzde diğer çimentolara göre üretim maliyetinin yüksek olmasından dolayı çok az veya özel istek üzerine yapılmaktadır. Diğer çimento türlerinin birçoğunun bileşimlerinde yer almaktadır.
CEM1 Tipi Çimentonun Kullanım Alanları
Bu tip çimento her türlü beton ve betonarmeden yapıların yanında, genel amaç için kullanılabilir. Fakat aşağıdaki bahsedilen yerlerde kullanılması daha yüksek performans sağlar.
Yüksek Yapılar
Yol kaplamaları
Kaldırım Betonları
Yer Betonları
Kayar-kalıp sisteminin kullanıldığı yapılar
Genel olarak prefabrik betonarme elemanların üretimi
Köprüler
Demiryolu traversleri
Sanat yapıları (Viyadük, alt geçit, üst geçit)
Su Depoları
Beton ve Betonarme Borular
Beton briket üretimi Tünel kalıp uygulamaları
Öngermeli Betonlar
CEM2 Tipi Çimentoların Kullanım Alanları
Bu tip çimento her tür beton ve betonarme yapıların yanında, genel amaç için kullanılabilir. Fakat aşağıdaki yerlerde kullanılması daha yüksek performans sağlar.
Yüksek yapılar
Yer betonları
Genel olarak çeşitli prefabrik betonarme elemanlar
Köprüler ve viyadükler
Su Depoları
Beton briket üretimi
Duvar ve sıva işleri
Beton ya da betonarme kanalizasyon boruları
CEM3-5 Tipi Çimento Kullanım Alanları
Bu tip çimento her tür beton ve betonarmeden yapıların yanında, genel amaç için kullanılabilir. Fakat özellikle aşağıdaki yerlerde kullanılması daha yüksek performans sağlar.
Yol kaplama betonları
Temeller ve istinat duvarları
Su kanaletleri
Barajlar
Sıva ve duvar harcı
Beton ya da betonarme borular
Orta derecede sülfat içeren endüstriyel zeminler
Arıtma tesisleri
SDÇ 32,5 Sülfatlara Dayanıklı Çimentonun Kullanım Alanları
Kıyı ve liman inşaatları
Açık deniz yapıları
Atık su tesisleri
Temel kazıları
Su kanaletleri
Barajlar
Beton veya Betonarme yeraltı su boruları
Sülfat etkisindeki endüstriyel zeminler
Arıtma Tesisleri
Tünel kaplamaları
Portland Çimentosu Çeşitleri
TS EN 197-1, çimentoları CEM1’den CEM5’e kadar beş ana tipte işaretlendirilmektedir. İşaretleme şunları içermektedir: ana çimento tip; portland çimento klinkeri oranı; ikinci ana bileşik; standart dayanım sınıfı ve erken dayanım kazanma hızı.
Örneğin bir Portland Cüruflu Çimento tipi şu şekilde gösterilir:
CEM2/A-S 42,5 N
CEM2: Ana çimento tipi
A: Portland çimentosu klinkerinin oranını (A) Yüksek, (B) orta ve (C) düşük olarak gösterilmektedir.
S: Alt-tip, ikinci ana bileşeni göstermektedir.
42,5 Standart dayanım sınıfları
N: Alt-sınıf “N” normal dayanımı, “R” hızlı erken dayanımı göstermektedir.
Puzolan Katkılı Çimentolar
Puzolan; kendisinin bağlayıcılık özeliği çok az veya hiç olmayan ancak ince olarak öğütülmüş halde nemli ortamlarda kalsiyum hidroksitle normal sıcaklıklarda reaksiyona girerek bağlayıcı nitelikleri olan bağlayıcıları meydana getirme yeteneğine sahip silisli ve alüminli bir malzemedir. Bu puzonlanlar, genellikle tek başlarına kullanılmaz ancak bir bağlayıcı ile birlikte kullanıldığında 90 gün sonra bağlayıcının gerçek dayanımından daha yüksek dayanım gösterir.